Dit blog is verhuist: www.jellevandijk.org

dinsdag, maart 14, 2006

blijf gewoon jezelf

Nu het stof weer nedergedaald is, en Raffaella uiteindelijk als terechte winnaar uit de bus is gekomen, is het tijd voor enige reflectie.

Ik ontmoette een autistisch jongetje, en lees nu een boek over autisme. Het is een fascinerende stoornis. Wild Hypothesis: Autisme is de stoornis die uiteindelijk de sleutel tot het raadsel van de menselijke cognitie zal bevatten. Ik wil meer weten over autisme.

Heerlijk moment: Henk-Jan, de voorzitter van de Jury, zegt tegen Floortje, die niet won: Jij blijft gewoon jezelf, en dat is goed. Jezelf blijven in de finale van Idols. Je-Zelf-Blijven-In-De-Finale-Van-Idols..... wat schrijven filosofen dan ook altijd weer: (Sic!)

De standaard theorie over Autisme van Uta Frith, is dat Autisme geen "Theory of Other Minds" hebben. Dat wil zeggen, autisten kunnen gedragingen van andere mensen niet interpreteren als het gevolg van gedachten, wensen, ideeen, kortom, intenties, van 'personen'. Andere mensen zijn voor autisten geen 'subjecten', maar slechts 'objecten'. Autisten kunnen wel met rationele middelen leren dat je iemand goededag moet wensen en vragen 'hoe is het ermee', maar ze kunnen niet invoelen waarom dat eigenlijk zo is, ze kunnen het hooguit beredeneren.

De nieuwe theorie, ook van Frith, is dat het onvermogen om zich in te leven in andere personen een oorzaak heeft in een onvermogen om zich in te leven in "jezelf", dat wil zeggen, ook het zelfbeeld, het zelfbewustzijn, het weten dat je zelf iemand bent, een subject, is bij autisten gestoord. Dit leek mij niet meer dan logisch.

Robots, tot op heden, hebben eigenlijk op karikaturale wijze hetzelfde probleem als autisten. Ze kunnen zich fundamenteel niet inleven in mensen, omdat ze zelf geen 'menselijk persoonlijk emotioneel systeem' hebben. Om andere mensen te kunnen zien als mensen, moet je die andere mensen kunnen zien "als jezelf". Je moet je kunnen voorstellen dat jij die ander bent. Tomassello heeft hier een mooi boek over geschreven. Maar dan moet er wel een "jij" zijn, om zo'n fantasie-spelletje te kunnen spelen. Bij robots is er helemaal niets, natuurlijk, enkel schakelingen op de printplaat, en dat is, subjectief gesproken, niets. Bij autisten is er van alles, maar het is gestoord. Hoe precies, dat weet ik nog niet, want ik heb het nieuwe boek van Frith nog niet kunnen lezen.

Blijf jezelf, Rafaella, lekker nep, zoals dat hoort bij een Echte Idol.

4 opmerkingen:

Anoniem zei

Jelle, ben je "The curious incident of the dog in the night-time" aan het lezen?

Anoniem zei

Ik in iedergeval wel...

Even fascinerend is daarom schizofrenie. Ook een schizofreen heeft niet het vermogen om zich in te leven in andere personen, juist omdat deze 'andere personen' worden waargenomen als onderdeel van de schizofreen zelf. Andere mensen zijn voor schizofrenen geen 'subjecten', maar slechts 'mentale objecten'.

Misschien zijn robots dus ook wel een beetje schizofreen.

Anoniem zei

volgens mij klopt er niks van die theorie over schizofrenie hierboven.

Anoniem zei

ik had ook nog niet van gert-jan's versie van schizofrenie gehoord. het zou wel heel mooi zijn natuurlijk: schizofrenie als "er zijn geen objecten, alleen 1 subject en dat ben ik" en autisme als "er is maar 1 subject en de rest is louter objecten".

(het zou ook heel grappig zijn als bleek dat die anonymous comment eigenlijk stiekem van gert-jan zelf is ;-)

pim: baron-cohen en utah frith waren studiegenoten/zijn collega's, ze verwijzen veel naar elkaar. ik zal het boek eens opsnorren.

ik heb wat interessante stukjes gevonden aan het eind van het boek. met name over repetetief gedrag. leuk voor EEC.