Fysieke inspanning en verantwoordelijkheid

Ik ben een nieuwe hypothese op het spoor die volgens mij dringend verder uitgezocht moet worden. Maar eerst even testen of hij op een weblog stand houdt:

Het idee begint met de observatie dat er een verband lijkt te bestaan tussen de mate van fysieke inspanning die een persoon verricht en de mate van verantwoordelijkheid die deze persoon draagt (formeel of informeel) ten opzichte van anderen. Of mate van macht, of invloed, dat komt denk ik ongeveer op hetzelfde neer. Het verband is omgekeerd evenredig: hoe meer fysieke inspanning, hoe minder verantwoordelijkheid of invloed.

Kort door de bocht denk je natuurlijk als eerste aan hoofdwerk en handwerk. Gespierde arbeiders in fabrieken die zware balken dragen hebben weinig te zeggen, en dikke fabrieksdirecteuren die een potje zitten te roken vanachter een bureau zijn verantwoordelijk voor het welzijn van de hele fabriek.

Maar ik kwam op het idee terwijl ik met de fiets door de spits reed (het zal eens niet) en ineens bedacht ik: automobilisten dragen meer verantwoordelijkheid voor een veilige verkeerssituatie dan fietsers. Zo rijd ik met de fiets bijv. nog wel eens door rood maar met de auto vind ik dat toch net te ver gaan. En dat geldt voor het merendeel van de weggebruikers. Fietsers hebben vaak een houding van "ik mag erdoor en auto's moeten maar wachten". En auto's, de vele uitzonderingen daargelaten, spelen dan toch vaak 'de verstandige volwassene', die de kinderen voor zich langs laten crossen en lijdzaam wachten tot het eindelijk hun beurt is. Herkenbaar? Ik zeg niet dat het zo moet, of dat het anders moet, ik observeer wat ik zie.

Goed. Stelling is dus dat dit komt, omdat fietsers fysieke inspanning moeten verrichten om vooruit te komen in het verkeer en automobilisten niet (=veel minder).

Maar nu de interessante observatie (observatie 2): Vroeger was dat niet zo! Vroeger was het verband omgekeerd! Denk aan de oude vikingen of wat voor barbaars volk dan ook, dat op rooftocht besloot een dorpje aan te vallen. Wie liep er voorop? De grootste, sterkste en slimste vent van de hele club. En wat was dat voor kerel? Dat was de baas! De man met de grootste borstkas was ook de directeur van het stel. En die sloeg er in zijn eentje wel 100 de kop af met zijn bijl of karawats of hoe die dingen toen ook heetten. En de anderen, de meelopers, die probeerden vanonder de oksels van de grote chef nog wat klappen uit te delen en hoopten erop dat ze op een dag net zo groot en sterk zouden zijn als Knut, zodat ze Knut zelf een kopje kleiner konden maken. The Bokito-way, zal ik maar zeggen.

Ergens in de loop van onze culturele ontwikkeling zijn de leiders, de verantwoordelijke personen, de organisatoren, de managers - *achter* hun manschappen, personeel, ondergeschikten, etc.. gaan staan. Ergens in onze ontwikkeling is er een scheiding van muscle en brain gekomen. Ik kan me nog voorstellen dat het hebben van een goed stel hersens een belangrijke factor is voor de mate van verantwoordelijkheid (macht) die je voelt voor / zult uitoefenen op / anderen. Maar hoe komt het dat het hebben van een sterke fysieke capaciteit tegenwoordig juist *nadeling* lijkt te zijn voor het hebben van invloed en macht? Waarom is de relatie tussen spieren en brains zogezegd omgekeerd evenredig?

Ik heb verantwoordelijkheid, macht, invloed en intelligentie nu misschien wat teveel op een hoop gegooid, dat moet ik nog een keer netjes uit elkaar pluizen. Maar de vraag in het algemeen: is die enigszins steekhoudend? En wat zou het antwoord op de vraag kunnen zijn?