Murakami Filosofie

Technologie van de hongerige maag
Ik zat in de trein met mijn mobiele telefoon in mijn linkerhand. In mijn rechterhand had ik Murakami's "The wind up bird chronicle". Ik kon een telefoontje verwachten van Mirjam, maar ik wist niet zeker of, en wanneer ze zou bellen. Nadat ik enkele bladzijden had gelezen hoorde ik een duidelijk brommend geluid, een soort laag gezoem dat tot in mijn lichaam voelbaar was. Dat was mijn telefoon natuurlijk, die op trilstand stond. Ik keek op het display maar er werd niet gebeld. Toen pas voelde ik het: het was mijn eigen buik, die rommelde van de donderdagmiddag trek!

Technologie als verlossing
Vanochtend waren we voor het eerst bij de verloskundige. Wat opviel, naast het feit dat ze een ervaren en bekwame indruk maakte, vertrouwen opwekte en ook een aardig persoon leek te zijn, was het feit dat ze absoluut niet kon typen. Het was niet eens zo zeer dat ze met twee vingers typte, nee, ze moest geregeld zoeken naar de letters op het toetsenbord. Ze had nota bene een typcursus gehad, maar dat was al heel lang geleden, zo verontschuldigde ze zich. We kwamen niettemin ongeschonden en binnen de gestelde tijd van 1 uur door de anamnese. Bij nader inzien had haar onvermogen op het toetsenbord alleen maar een positieve uitwerking op het hele zorgproces. Ze had genoeg tijd om een echt gesprek met ons te voeren, bleef niet gekluisterd aan haar beeldscherm en ook voor haar collega's zijn er voordelen: die hoeven niet teveel te lezen, want het dossier van M. Timmerman (en partner J. van Dijk) is prettig kort gebleven. Zo is de complete medische voorgeschiedenis van Mirjam is nu samengevat in de database van de verloskundige praktijk als:

"Vroeger 'X', nu prima."

Murakami Filosofie
Ik heb nog steeds geen flauw idee waar het naar toe gaat met de opwindvogelkronieken, maar toch is het een spannend boek. Op pagina 446 staat een passage die mij tot nadenken stemde, terwijl ik na een bliksembezoek aan Den Haag weer op huis aan koerste. Ergens bij Gouda las ik:

"... the way people work like this every day from morning to night is kind of weird ... all I do here is doe the work that my bosses tell me to do the way they tell me to do it. I don't have to think at all. I just put my brain in a locker before I go to work and pick it up on the way home. I spend seven hours a day at a workbench ... then I eat dinner .. take a bath ... and of course I have to sleep ... so out of a 24 hour day the amount of free time I have is like nothing. And because I'm so tired of work the free time I have I mostly spend lying around in a fog."

Ja! Wat doen we eigenlijk raar, elke dag weer. Zowel onze vrije tijd als onze werktijd zijn karikaturen van het echte leven geworden. Ja natuurlijk, er moet brood op de plank. Dus we moeten arbeid verrichten, we moeten een beer vangen, besjes zoeken, kaas maken, schapen hoeden. Maar waarom moet dat op een kantoor, achter een computer, in de aircolucht, zeven-hoog, zonder te bewegen en zonder dat je zelf helemaal precies begrijpt wat je nu eigenlijk in godsnaam de hele dag aan het doen bent? Ik ben misschien een romanticus, maar de middeleeuwse timmerman, die helemaal geen vakantie had en zeven dagen in de week hard moest zwoegen, die had het waarschijnlijk nooit over "naar zijn werk gaan". Die ging niet naar "zijn werk", die was gewoon timmerman. En dan deed je dat de hele dag. Ergens vanaf het moment van de industrialisatie moet het mis zijn gegaan. Toen werd je identiteit ineens losgekoppeld van je werk. Iets om over na te denken: met het moderne werken is de scheiding tussen lichaam en geest enorm vergroot. Afgaand op onze gedachten, wensen, gevoelens, lijkt het alsof werken iets is dat te maken heeft met "carriere, persoonlijke ontwikkeling, iets bereiken, je baas gehoorzamen, geld verdienen, kansen creeeren, etc etc etc". En vrije tijd is dan "eindelijk aan jezelf toekomen, echt doen waar je zelf zin in hebt, vrij zijn, lekker niets hoeven, slapen, uitrusten, opladen voor nog meer werk". Maar voor je lichaam is werken nog steeds gewoon overleven. Niet werken = sterven. En voor je lichaam is vrije tijd ook werk. Je lichaam verricht arbeid alleen al door er te zijn. Uiteindelijk komt het daar op neer. En als dat niet zo is, als iemand mij er van kan overtuigen dat ik zonder te werken prima kan blijven leven, kan iemand mij dan vertellen wat ik dan de hele dag in godsnaam aan het doen ben? Afijn, om verder over na te denken dus...